طبق تعریف وکیل خیانت در امانت اگر مالی از طرف مالک آن یا از طرف کسی که از جانب مالک اذن قانونی در نگاهداری آن مال دارد به شخصی به امانت سپرده شود تا بعد از مدت معینی آن را پس بدهد یا به مصرف مشخصی که مالک آن تعیین کرده برساند ولی شخص آن را پس ندهد یا آن را از بین ببرد یا گم کند و یا به مصرفی که مالک گفته است نرساند در امانتی که نزد او سپرده شده خیانت کرده است. قانونگذار برای این عمل وی مجازات قانونی در نظر گرفته است.
خیانت در امانت
همانطور که قبلا نیز گفته شد هر جرمی دارای سه عنصر مادی و قانونی و روانی است. حال به بررسی عناصر تشکیل دهنده در جرم خیانت در امانت میپردازیم:
عنصر قانونی جرم
در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی عنصر قانونی جرم خیانت در امانت پیش بینی شده است. در این ماده مقرر گردیده هرگاه به کسی مالی یا نوشته ای از قبیل چک و سفته را به عنوان امانت یا اجاره یا رهن یا برای وکالت یا هر کار دیگری داده شود و بنا بر این بوده است که آن مال مسترد شود یا به مصرفی مشخص برسد و شخصی که این اموال به وی سپرده شده از پس دادن آن ها خودداری کند و یا خودش آنها را استفاده بکند یا تصاحب کند یا از بین ببرد یا مفقود کند این اقدام جرم خیانت در امانت شناخته میشود.
عنصر مادی جرم
بنا بر تعریف قانونی جرم، در خیانت در امانت باید مال به امین سپرده شده باشد. این سپردن باید از طرف مالک یا کسی که از طرف مالک مجوز قانونی دارد مثل مستاجر یا وکیل و… انجام شود. طبق نظر وکیل خیانت در امانت، در حقیقت چنانچه مال به دیگری سپرده نشده باشد و یا کسی که آن مال را سپرده مجوز قانونی برای تصرف در مال نداشته باشد مثلا آن را سرقت کرده باشد و به دیگری سپرده باشد این عمل خیانت در امانت محسوب نمی شود.
نکته دیگر اینکه امین که مال به وی سپرده شده است، باید آن را از بین برده باشد یا خودش آن را مصرف کرده باشد یا گم کرده باشد یا آن را تصاحب کرده باشد تا عمل وی خیانت در امانت محسوب شود.
عنصر روانی جرم
امین باید با سوء نیت و با قصد ضرر زدن به مالک این اعمال را انجام داده باشد و چنانچه سوء نیتی در این خصوص نداشته باشد جرم خیانت در امانت محقق نشده است.
ارتکاب جرم خیانت در امانت توسط شخص حقوقی
چنانچه جرم توسط شخص حقوقی انجام پذیرد میتوان مدیران آن شرکت را مورد تعقیب قرار داد.
خیانت در امانت چه مجازاتی دارد
مجازات جرم خیانت در امانت همانطور که در ماده ۶۷۴ آمده است ۶ ماه تا ۳سال حبس است.
خیانت در امانت در چک ضمانت یا حسن انجام کار
چکی که به هنگام انعقاد معامله بابت تضمین قرارداد یا حسن انجام کار بین طرفین مبادله میشود چنانچه بین طرفین مقرر شده باشد که باید آن را فقط در مورد خاصی استفاده کنند و شخصی که چک نزد وی سپرده شده است بر خلاف توافق آن را خرج کرده و یا برگشت بزند، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است و عمل وی قابل تعقیب کیفری می باشد.
